Гарэлка як сродак двубоя
На пачатку XVII стагоддзя беларускі шляхціц Самуэль Маскевіч знаходзіўся ў лагеры войска вялікага гетмана літоўскага Яна Караля Хадкевіча. Па нейкай прычыне пан Самуэль павадзіўся з панам Казімірам з харугваў Кракаўскага ваяводства. Вырашылі, што быць двубою! Ад шабляў адмовіліся адразу, бо Хадкевіч загадаў тых, хто падчас вайны б’ецца, адразу ўзводзіць на шыбеніцу. Вырашылі піць па чарзе аквавітаўку (каля 60 градусаў). Той, хто раней зваліцца з ног, той і будзе пераможаным. Паны Самуэль і Казімір абодва выпілі больш за 4 літры моцнага напоя. Як высветлілася, беларус быў крыху мацнейшым. Кракавяк папярхнуўся і паляцеў на зямлю. На жаль, сэрца таварыша панцырнай харугвы (крылатыя гусары) не вытрымала.
Уршуля з дому Вішнявецкіх
Вішнявецкія выводзілі свой радавод ад Рурыкавічаў. Нават каралі Рэчы Паспалітай не былі ім роўняй. Таму калі нейкі там нашчадак конюха Гедыміна Міша Радзівіл надумаўся пасватацца да донькі з дому Вішнявецкіх, князі ўспрынялі гэта як абразу. Уршуля знайшла самы вялікі гарбуз, які быў у гародзе яе бацькі (а Вішнявецкім належала палова Украіны), і падрыхтавалася сустракаць жаніха. Уручыць гарбуз планавалася адразу з парогу, але Радзівіл быў у зюзю п’яны і лыка не вязаў. Давялося яго пакласці спаць. Калі ж раніцай будучы Віленскі ваявода прачнуўся, то першая яго думка была пра тое, дзе б апахмяліцца. Міхал сыйшоў на жаночую палову замка і нейкім цудам знайшоў вялікую бутэль з вішневым лікерам. Мабыць, прыйшоў на пах. Адкаркаваўшы бутэль, Радзівіл высмактаў яе адным махам. Прысутная Уршуля была настолькі ўражаная, што пагадзілася аддаць яму руку і сэрца. І не прагадала. Шлюб быў шчаслівым.
Вішнёвая наліўка
Заліваюць вішні спіртам так, каб ён добра пакрыў ягады, дадаўшы на кожны гарнец (1/4 вядра) яго шэсць гваздзік і лот (11,71 грама) карыцы. Усё трымаюць на сонцы цэлы месяц. Калі вішні пажаўцеюць, спірт зліваюць і запраўляюць яго чатырма фунтамі (1 фунт – 374 грамы) цукру на гарнец вадкасці, як лікёр. Альбо бяруць толькі адзін фунт цукру на гарнец наліўкі, робяць з яе салодкую гарэлку і фільтруюць праз суконны мяшэчак ці прамакальную паперу. Да спірту, аслабленага ўжо тым, што ён усмактаў у сябе сок з ягад, дабаўляюць столькі вады, колькі патрэбна для прыгатавання сіропу.
Наліўка з садавіны
Выціскаюць праз кавалак палатна два гарцы вішань, змешваюць з тым сокам два гарцы спірту і выліваюць у бутлю. Калі напітак пастаіць на сонцы ці ў цяпле некалькі дзён і на дно пасудзіны выпадзе асадак, яго фільтруюць праз мяшок ад капелюша і зацукроўваюць. 3 патоўчаных костачак пераганяюць ваду і, узяўшы яе з куба першы гарнец ці паўтара, запраўляюць наліўку. На гэтай жа вадзе робяць цукровы сіроп, які надасць наліўцы салодкасць. Хто не хоча ці не можа перагнаць ваду, няхай растаўчэ костачкі асобна і залье спіртам, а калі ён настоіцца ў цяпле, дадасць яго ў наліўку, захоўваючы прапорцыю. Вострыя запраўкі лепш, каб упрэлі ў печы разам з хлебам, як ніжэйбудзе моўлена, і даваць іх варта столькі, колькі неабходна для смаку.
Калі наліўка зроблена слабая, льга ўліць моцнага спірту на смак. Ці паўтара гарца вішань, патоўчаных разам з костачкамі ў каменнай ступцы, заліць чатырма квартамі спірту і ўсыпаць шэсць гваздзік, адзін лот карыцы, паўлота ванілі. Усё ў закаркаванай бутлі трымаць месяц на сонцы, потым адціснуць праз сурвэтку, дабавіць цукру, а калі ў цяпле каламуць асядзе, зліць зверху чыстую наліўку. Рэшткі трэба адфільтраваць праз прамакальную паперу. Альбо можна патаўчы пяць лотаў карыцы, адзін лот гваздзікі, адзін мускатны арэх і пасыпаць гэтымі вострымі прыправамі свежыя вішні ў двухгарцавым паліваным гаршку. Зачыніць яго накрыўкай, абляпіць цестам і паставіць у печ разам з хлебам на чатыры гадзіны.
Потым вішні дастаць, адціснуць праз сурвэтку, у тым саку развесці цукар і заправіць ім наліўку, дадаўшы яшчэ столькі ж спірту і трохі карэння. Ці яшчэ змяшаць аднолькавую колькасць спірту, тройчы перагнанага, і вішнёвага соку і, адпаведна, колькасць вострых прыпраў.
Запраўка вострая да наліўкі
Усыпаюць у бутэльку з-пад портэру чатыры лоты карыцы, два лоты кардамону, столькі ж гваздзікі (усё патоўчанае) і заліваюць трыма конаўкамі спірту. Пасудзіну добра закаркоўваюць, кладуць у хлебнае цеста — з яго робяць булку, і ставяць у печ разам з хлебам. Калі булка ўжо спячэцца, даюць ёй цалкам астыць, а тады вымаюць бутэльку і вадкасць з яе дабаўляюць па лыжцы ў наліўку, спытаючы, ці дастаткова адчуваецца смак вострых прыпраў
